ေခတ္သစ္ၿမိဳ႕ေတာ္: သစၥာ ( ၄ ) ပါး

အဓြန္႔ရွည္စြာ ဘယ္မွ်ၾကာလည္း တစ္ခါတစ္ဖန္ မေဖာက္ျပန္ပဲ အစဥ္အျမဲကုိ သစၥာဆို၏။
ထုိသစၥာကား ေလးေထြျပား၏။ ေလးပါးသရုပ္ အမွန္ထုတ္ေသာ္ ဒုကၡသစၥာ၊ သမုဒယသစၥာ၊ နိေရာဓသစၥာ၊ မဂၢသစၥာ။
ခႏၶာငါးလီ၊ ဘုံေလာကီကုိ၊ ဒုကၡဆုိေလာ၊
ထုိဒုကၡေပါင္း ပြါးေၾကာင္းအမႈ ေလာဘစုမွာ သမုဒယ အမည္ရ၏။
ေလာဘခပင္း အၾကြင္းမရွိ ခ်ဳပ္ျငိမ္းဘိသည့္ သႏၲိသေဘာ အစဥ္ေခ်ာကုိ နိေရာဓဟူ၊
ရွစ္ဆူသီးသီး၊ မဂၢင္ၾကီးကုိ မဂၢဆုိ၏။ (လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး)

အခ်ိန္ကာလ မည္မွ်ပင္ၾကာေစကာမူ တၾကိမ္တခါ တဖန္တခါမွ် မေဖာက္ျပန္ဘဲ မွန္ကန္ေသာ သေဘာ သည္ သစၥာဟု ေခၚပါသည္။
ထုိသစၥာမွာ (၄)ပါးရွိေပသည္။

ဒုကၡသစၥာ
သမုဒယသစၥာ
နိေရာဓသစၥာ
မဂၢသစၥာ

တုိ႔ ျဖစ္၏။
–(ခႏၶာငါးလီ၊ ဘုံေလာကီကုိ၊ ဒုကၡဆုိေလာ၊)
ေလာကီ ခႏၶာ (၅)ပါးသည္ ဒုကၡသစၥာ ျဖစ္သည္။
–(ထုိဒုကၡေပါင္း ပြါးေၾကာင္းအမႈ ေလာဘစုမွာ သမုဒယ အမည္ရ၏။)
ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ပြားေၾကာင္းအမႈသည္ သမုဒယသစၥာ ျဖစ္သည္။
ေလာကီခႏၶာ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း အရင္းခံမွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ တဏွာ (၃)ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

ကာမတဏွာ
ဘ၀တဏွာ
၀ိဘ၀တဏွာ

တုိ႔ျဖစ္သည္။
ကာမတဏွာ ဆိုသည္မွာ အာရုံ (၆)ပါးလုံး အေပၚ၌ျဖစ္ေစ အာရုံတပါးပါး ေပၚ၌ျဖစ္ေစ သႆတဒိ႒ိ ဥေစၧဒဒိ႒ိ တုိ႔ႏွင့္ ယွဥ္တြဲမႈမရွိဘဲ ရုိးရုိး တြယ္တာ တပ္မက္ေသာ ေလာဘတဏွာ ျဖစ္သည္။
ဘ၀တဏွာ ဆုိသည္မွာ အာရုံ (၆)ပါးကုိပင္ အတၱႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ စြဲလမ္း ယုံၾကည္မႈ၊ သႆတဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ စြဲလမ္းယုံၾကည္မႈ တြယ္တာမႈ ကုိ ေခၚဆုိသည္။ သႆတဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ တြယ္တာမႈသည္ ဘ၀တဏွာ ျဖစ္၏။
၀ိဘ၀တဏွာ ဆုိသည္မွာ ဥေစၧဒဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲျဖစ္ေသာ၊ ဘ၀ျပတ္ျခင္း၌ တြယ္တာ တပ္မက္တတ္ေသာ ေလာဘတဏွာ ျဖစ္၏။
[စာမ်က္ႏွာ ၆၅ ၊ဓမၼစၾကားတရားေတာ္ - ဖားေအာက္ေတာရဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး]
သမုဒယသစၥာဆုိသည္မွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထုိတဏွာ (၃)ပါးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အက်ယ္ပြားလ်င္ တဏွာ (၁၀၈)ပါး သည္ သမုဒယသစၥာ ခ်ည္းပင္ျဖစ္၏။
အက်ယ္ပြားဆုိရလ်င္..ေရွးဦးစြာ တဏွာ (၃)ပါးကုိ အာရုံ (၆)ပါးျဖင့္ ေျမွာက္ရသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ…
ရူပါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
သဒၵါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ဂႏၶာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ရသာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ေဖာ႒ဗၺာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ဓမၼာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ…..ဟူ၍ အာရုံ (၆)ပါး၌ ကာမတဏွာ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။
ထုိအတူ..ဘ၀တဏွာသည္လည္း ..
ရူပါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
သဒၵါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ဂႏၶာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ရသာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ေဖာ႒ဗၺာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ဓမၼာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ..ဟူ၍ အာရုံ (၆)ပါး၌ ဘ၀တဏွာ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။
ထုိ႔အတူ ၀ိဘ၀တဏွာသည္လည္း အာရုံ (၆)ပါးကုိ လုိက္၍ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။
ကာမတဏွာ (၆)ပါး၊ ဘ၀တဏွာ (၆)ပါး၊ ၀ိဘ၀တဏွာ (၆)ပါး..ဟူ၍ အားလုံးေပါင္း တဏွာ (၁၈)ပါး ျဖစ္ေပမည္။..
ထုိ တဏွာ (၁၈)ပါးသည္ အတိတ္တုန္းကလည္း ျဖစ္ခဲ့ေပမည္၊ ယခု ပစၥဳပၸန္တြင္လည္း ျဖစ္ေပမည္၊ ေနာင္အနာဂတ္ ေနာက္ရက္ ေနာက္လ ေနာက္ႏွစ္မ်ားမွာလည္း ျဖစ္ေပမည္..ထုိ႔ေၾကာင့္ ကာလ (၃)ပါးႏွင့္ ဆင့္၍ ေျမွာက္ေသာ္..
အတိတ္တဏွာ (၁၈)ပါး..
ပစၥဳပၸန္တဏွာ (၁၈)ပါး
အနာဂတ္တဏွာ (၁၈)ပါး..ဟူ၍ ရေပမည္။
(၁၈ x ၃) = ၅၄ …တဏွာ (၅၄)ပါး ရေပမည္…
ထုိ႔ေနာက္ တဏွာ (၅၄) ပါးကုိ သႏၲာန္ (၂)ပါး ႏွင့္ ေျမွာက္ရေပမည္..
မိမိ သႏၲာန္ ၌လည္း ေလာဘတဏွာ (၅၄)ပါး သူတပါး သႏၲာန္၌လည္း ေလာဘတဏွာ (၅၄)ပါး…
(၂)ရပ္ေပါင္း တဏွာ (၁၀၈)ပါး ရေပမည္။
ထုိ ေလာဘတဏွာ (၁၀၈)ပါးကုိပင္ သမုဒယသစၥာ ဟုေခၚပါသည္.
ထုိတဏွာတုိ႔သည္ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ပြားေပါင္းအစု သမုဒယ သစၥာ ပင္ျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုဒယသစၥာ ဆုိသည္မွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္..တဏွာ (၃)ပါး
အက်ယ္အားျဖင့္ တဏွာ (၁၀၈)ပါး ပင္ျဖစ္၏။
–(ေလာဘခပင္း အၾကြင္းမရွိ ခ်ဳပ္ျငိမ္းဘိသည့္ သႏၲိသေဘာ အစဥ္ေခ်ာကုိ နိေရာဓဟူ၊)
ေလာဘတဏွာ (၁၀၈)ပါးတုိ႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္း ရုပ္သိမ္းရာ ျဖစ္ေသာ သႏၲိသေဘာျဖင့္ အျမဲထာ၀စဥ္ ျငိမ္းေအး ေခ်ာမြတ္ေနေသာ ပရမတၳတရား တစ္မ်ဳိးသည္ အမွန္ပင္ ရွိ၏။..
ထုိ ပရမတၳတရားသည္ နိေရာဓသစၥာ ပင္ျဖစ္ေပသည္။
(ရွစ္ဆူသီးသီး၊ မဂၢင္ၾကီးကုိ မဂၢဆုိ၏။)
မဂၢင္ (၈)ပါးသည္ မဂၢသစၥာပင္ ျဖစ္၏။
မဂၢင္ (၈)ပါးဆုိသည္မွာ…